Monaster Św. Mikołaja Anapawsa

Niedalego od miejscowości Kostaraki, pomiędzy ruinami monasterów św. Jana Chrzciciela i Pantokratora zrajduje się na wąskiej skale wielopiętrowy męski Monaster św. Mikołaja Anapawsa. Zorganizowane życie monastyczne pojawiło się tutaj w pierwszej połowie XIV w. Radykalne zmiany zaszły w XVI w. kiedy to wybudowano cerkiew św. Mikołaja.

Główna cerkiew monastyrska (niewielkie pomieszczenie o kwadratowym planie, z małą kopułą) umiejscowiona jest na drugim piętrze.W 1527 roku została udekorowany ona freskami przez słynnego malarza z Krety, Theofana Strelitza (†1559), zwanego Bafa, założyciela Kretskiej Szkoły w sztuce bizantyjskiej hagiografii.

Freski w cerkwi św. Mikołaja są późniejszą pracą autora. Zawierą one charakterystyczne cechy niepowtarzalnej techniki wielkiego hagiografa: delikatność, żywość, świerzość, plastyczność, miękkość światła i ogólnie wysoką jakość w doskonale dobranych kolorystycznie kompozycjach postaci, które definitywnie wykształtowały się w dojrzałych pracach hagiografy. Możemy je dzisiaj podziwiać w Athoskich monasterach: Wielkiej Lavry i Stavronikity.

Na pierwszym piętrze znjduje się krypta wraz z kaplicą św. Antoniego, ściany której pokrywają stare freski (XIV w.). Ostatnie piętro zajmuje dawny reflektarz (ozdobiony freskami), który obecnie służy jako oficjalne miejsce do  przyjęć. Oprócz tego istnieje również specyjalne miejce przeznaczonym na przechowywanie kości zmarłych “osteofilakio”, a także kaplica św. Jana Chrzciciela.