Να­ός Α­γί­ου Στεφάνου

Α­πό τα πα­λαι­ό­τε­ρα κτί­ρια της Μο­νής εί­ναι το Πα­λαι­ό Κα­θο­λι­κό (Ι­ε­ρός Να­ός Α­γί­ου Στε­φά­νου, η πρώ­τη οι­κο­δό­μη­ση του ο­ποί­ου α­νά­γε­ται στα μέ­σα του 14^ου αι­ώ­νος.

Ο να­ός αυ­τός εί­ναι ξυ­λό­στε­γη μο­νό­κλι­τη βα­σι­λι­κή με ε­σω­νάρ­θη­κα, που χω­ρί­ζε­ται α­πό τον κυ­ρί­ως να­ό με τρί­βη­λο ά­νοιγ­μα, ε­πι­βί­ω­ση του τρό­που ε­πι­κοι­νω­νί­ας του κεν­τρι­κού κλί­τους με το νάρ­θη­κα των πα­λαι­ο­χρι­στι­α­νι­κών βα­σι­λι­κών. Ο Να­ός α­να­και­νί­στη­κε εκ βά­θρων α­πό τον Ό­σιο Φι­λό­θε­ο στα μέ­σα του 16^ου αι­ώ­νος.

Του ι­δί­ου αι­ώ­νος εί­ναι και οι τοι­χο­γρα­φί­ες του ε­σω­τε­ρι­κού, που α­πο­τε­λούν έ­να εν­δι­α­φέ­ρον ζω­γρα­φι­κό σύ­νο­λο της με­τα­βυ­ζαν­τι­νής α­γι­ο­γρα­φί­ας. Ε­κτός α­πό τους ο­λό­σω­μους α­γί­ους και άλ­λες πα­ρα­στά­σεις, α­ξι­ο­πρό­σε­κτη εί­ναι η α­πει­κό­νι­ση των 24 οί­κων των Χαι­ρε­τι­σμών της Θε­ο­τό­κου. Στο ι­ε­ρό έ­χο­με το συ­νη­θι­σμέ­νο α­γι­ο­γρα­φι­κό κύ­κλο: Την Πλα­τυ­τέ­ρα των Ου­ρα­νών στην κόγ­χη ως προ­στά­τι­δα των χρι­στια­νών και του κό­σμου ό­λου, τη θεί­α Με­τά­λη­ψη, μορ­φές με­γά­λων ι­ε­ραρ­χών. Στο νάρ­θη­κα, α­ρι­στε­ρά και δε­ξιά α­πό την εί­σο­δο, ει­κο­νί­ζον­ται, με τις μο­να­χι­κές τους εν­δυ­μα­σί­ες και τα αυ­στη­ρά α­σκη­τι­κά τους χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, πλημ­μυ­ρι­σμέ­νοι α­πό τη θε­ϊ­κή γα­λή­νη και την ου­ρά­νια α­τα­ρα­ξί­α, οι ό­σιοι κτί­το­ρες της μο­νής, ι­ε­ρο­μό­να­χοι Αν­τώ­νιος και Φι­λό­θε­ος, με τι­μη­τι­κή φρου­ρά στο πλά­ι τους τους άρ­χον­τες των ου­ρα­νί­ων ταγ­μά­των Γα­βρι­ήλ και Μι­χα­ήλ.

Ε­πι­γρα­φή στο δυ­τι­κό τοί­χο του νάρ­θη­κα, πά­νω α­πό την εί­σο­δο και κά­τω α­πό την πα­ρά­στα­ση της Κοι­μή­σε­ως της Θε­ο­τό­κου, μας πλη­ρο­φο­ρεί για την τοι­χο­γρά­φη­ση του να­ού, χω­ρίς να δί­νει χρο­νο­λο­γί­α, και για τη με­τα­γε­νέ­στε­ρη α­να­καί­νι­ση της τοι­χο­γρα­φί­ας της Κοι­μή­σε­ως της Θε­ο­τό­κου, που έ­γι­νε α­πό τον Κα­λαμ­πα­κι­ώ­τη α­γι­ο­γρά­φο ι­ε­ρέ­α και κα­στρήν­σιο Νι­κό­λα­ο.

Κα­τά την πε­ρί­ο­δο του τε­λευ­ταί­ου πο­λέ­μου προ­κλή­θη­καν ζη­μι­ές στις τοι­χο­γρα­φί­ες του να­ού του Α­γί­ου Στε­φά­νου, καθώς και στο κτίριο του ναού του Αγίου Χαραλάμπους.