Ο παραδοσιακός οικισμός του Χαλικίου
97 χλμ. από τα Τρίκαλα, στις άδενδρες πλαγιές του Λάκμου και σε υψόμετρο 1.150 μ. συναντάμε το βορειότερο χωριό του Ασπροποτάμου, το Χαλίκι.
Το ιστορικό χωριό Χαλίκι, το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο 1.150 μ., είναι το δυτικότερο χωριό του νομού Τρικάλων και της Θεσσαλίας. Τη μακραίωνη κατοίκηση του χωριού επιβεβαιώνουν ιστορικές μαρτυρίες, οι οποίες αναφέρουν ότι στην ίδια θέση υπήρξε η «παρά τον Αχελώον» αρχαία Χαλκίς. Αυτό ήταν το όνομα του χωριού μέχρι τον 18o αιώνα. Κατά ή μετά την τουρκοκρατία καθιερώθηκε το όνομα Χαλίκι, που προέρχεται είτε από τα άσπρα χαλίκια του Αχελώου, στα οποία και το ίδιο το ποτάμι (στη νηπιακή του μορφή) χρωστά το δεύτερο όνομά του (Ασπροπόταμος) είτε από παραφθορά του Χαλκίς.
Το Χαλίκι απέχει 97 χλμ. από τα Τρίκαλα και μόλις 23 χλμ. από το Μέτσοβο ενώ βρίσκεται πολύ κοντά στο όρος Λάκμος, μια από τις υψηλότερες κορυφές της Ελλάδας (στην περιοχη η κορυφή ειναι γνωστή ως Περιστέρι). Αίσθηση προκαλεί στον επισκέπτη το άγριο τοπίο με τα έλατα και η πλούσια βλάστηση. Το μέρος προσφέρεται και για ορεινά σπόρ όπως ορειβασία και ορεινή ποδηλασία.
Χαρακτηριστική είναι και η αρχιτεκτονική των σπιτιών στην οποία κυριαρχεί η πέτρα ως κύριο δομικό υλικό.
Αξιόλογες είναι και οι πέτρινες τοξωτές γέφυρες Φίλος και Αγ. Γεωργίου και οι λιθόκτιστες βρύσες Αυλότοπα και Φίλος (τις οποίες η παράδοση χρονολογεί στα 1800 περίπου), στη Φονίσκα» (τέλη του 1900) και στη Νεράιδα (1960).
– Η λιθόκτιστη βρύση του Φίλου–
— Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως —
— Νερόμυλος —
— Γεφύρι Αγίου Γεωργίου —
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
Οι εκκλησίες του χωριού
Περίφημα μνημεία αρχιτεκτονικής είναι οι λιθόκτιστες εκκλησίες του χωριού, μάρτυρες της μεγάλης ακμής που γνώρισε η περιοχή κατά την τελευταία περίοδο της ιστορίας της. Αξίζει να επισκεφθεί κάποιος το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, το οποίο έκτισαν οι εκ Χαλικίου Ιερομόναχοι αδελφοί Μαυρογεώργου (κατά την παράδοση το 1835) και το ναό του άλλοτε μοναστηριού της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος του 1783, προκειμένου να γνωρίσει από κοντά το ιστορικό πρόσωπο της περιοχής. Στην πλατεία του χωριού βρίσκεται ο ναός της Αγ. Παρασκευής του 1725. Του ίδιου αιώνα είναι και ο ναός του Αγ. Γεωργίου. Οι ναοί των Αγ. Αθανασίου, Αγ. Μόδεστου (προστάτη της κτηνοτροφίας) και των Αγ. Αποστόλων είναι τρία ακόμη θρησκευτικά μνημεία στην περιοχή του Χαλικίου.
Μνημεία αρχιτεκτονικής
Αν και αρκετές από τις πέτρινες σκεπές των σπιτιών έχουν αντικατασταθεί με σύγχρονες, αρκετά είναι τα σπίτια που φέρουν τη σφραγίδα της υπέροχης τέχνης της πέτρας. Το κονάκι του Χ. Δρόσου, του Κ. Ζιώζια, του Α. Δημάκη καθώς και το σχολείο του χωριού είναι οι εύγλωττοι μάρτυρες αυτής της τέχνης.
Ενδιαφέρον διαδρομές είναι κι αυτές που οδηγούν στις πέτρινες τοξωτές γέφυρες του Φίλου και του Αγ. Γεωργίου καθώς και στις λιθόκτιστες βρύσες Αυλότοπα και Φίλος (τις οποίες η παράδοση χρονολογεί στα 1800 περίπου), στη Φονίσκα (τέλη του 1900) και στη Νεράιδα (1960).
ΓΕΝΙΚΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
Η δρακολίμνη Βερλίγκα.
Κοντά στο Χαλίκι συναντάμε τη δρακολίμνη Βερλίγκα την τρίτη της Πίνδου που περιγράφει τόσο καλά ο Κώστας Κρυστάλλης σε κείμενο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Παρνασσός» το 1890. Το καλοκαίρι του 1998 ο δημοσιογράφος της εφημερίδας “ΤΑ ΝΕΑ” Γιάννης Ντρενογιάννης επισκέφθηκε την δρακολίμνη Βερλίγκα και έγραψε για αυτή ένα πολύ παραστατικό άρθρο. Ακολουθεί απόσπασμα.
‘”Πέρα από τους δύο γνωστούς δράκους, που ζούσαν ο ένας στην κορυφή του Σμόλικα (Λύγγος) και ο άλλος στην Γκαμήλα (ή Τύμφη) και τσακώνονταν μεταξύ τους (με τις αντίστοιχες λίμνες τους), υπήρχε και ένας τρίτος. Ένα θεριό που δεν φαινόταν. Μονάχα μια φορά πετάχτηκε μέσα από την πηγή, στριφογύρισε στην τρίτη Δρακόλιμνη και μετά βρήκε μια τρύπα και χάθηκε πάλι στα σωθικά τού Λάκμωνα (όρος Περιστέρι). Άλλοι είπαν ότι έμοιαζε με φίδι θεόρατο, και άλλοι τον είδαν σαν μαύρο δυνατό κριάρι. Η τρίτη αυτή Δρακόλιμνη ήταν σχεδόν κυκλική, μικρότερη από τις δύο άλλες, μα είχε το χαρακτηριστικό ότι χώνευε τα νερά της σχηματίζοντας χοάνη για τούτο και οι Βλάχοι της περιοχής την ονόμασαν Βρίγγα (κύκλος). Ετούτη η Δρακόλιμνη δεν διατηρεί πλέον νερό από το καλοκαίρι έως τα τέλη φθινοπώρου, πράγμα φυσιολογικό, αφού «πεθαίνει». Οι Δρακόλιμνες αποτελούν ένα γεωλογικό φαινόμενο που οφείλεται στην εποχή των παγετώνων. Βέβαια τα ίχνη των παγετώνων έχουν εξαφανιστεί από τα ελληνικά βουνά και τα μόνα στοιχεία που έχουν απομείνει είναι η Μαύρη Πεύκη και οι Δρακόλιμνες, οι οποίες έχουν και κάποιο όριο ζωής, σίγουρα περιορισμένο. Το Χαλίκι σκαρφαλωμένο στα 1.150 μέτρα είναι το βορειότερο χωριό της περιοχής του Ασπροποτάμου και μπορείτε να φτάσετε είτε μέσο Πύλης Τρικάλων είτε από την Καλαμπάκα είτε από το Μέτσοβο (χωματόδρομος)”.
Οι καταρράκτες του Άσπρου:
Κοντά στο χωριό Χαλίκι συναντάμε τις πηγές του ποταμού Αχελώου όπου οι ντόπιοι τον ονομάζουν Ασπροπόταμο. Κατά τη διαδρομή από το Χαλίκι προς τις τοποθεσίες Ρόνα και Βουρτόπα (προς Μέτσοβο) θα συναντήσετε τις πηγές του ποταμού που καθώς κατεβαίνει το βουνό δημιουργούνται εντυπωσιακοί καταρράκτες. Μερικοί από αυτούς ξεπερνάνε τα 5 μέτρα, η προσέγγισή τους είναι σχετικά εύκολη, και το θέαμα που προσφέρουν εντυπωσιακό.
Λαογραφικό Μουσείο:
Ο Πολιτιστικός σύλλογος Χαλικίου ανακαίνισε το παλιό δημοτικό σχολείο στο οποίο από το καλοκαίρι του 2006 λειτουργεί Πολιτιστικό κέντρο με λαογραφικά εκθέματα.
– Η δρακολίμνη–
– Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής–
