Κρανιά Ασπροποτάμου

Ορεινό χωριό της Ν Πίνδου (1.150 μ.), σε απόσταση 58 χλμ. από την Καλαμπάκα. Η Κρανιά με τους τρεις οικισμούς της, τα Δολιανά, τα Κονάκια και το Κουκουφλί, όπως τα περισσότερα χωριά της περιοχής, ερημώνει το χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι ο πληθυσμός ξεπερνά τις 3.000. Κατά το παρελθόν υπήρξε σπουδαίο κέντρο παραγωγής και εμπορίας μάλλινων υφασμάτων, τα οποία έμειναν ονομαστά ως «σκουτιά κρανιώτικα». Η υφαντική παράδοση μένει ζωντανή ακόμη και σήμερα. Την κύρια όμως πηγή εισοδημάτων των κατοίκων αποτελούν ο πεστροφογεννητικός σταθμός, όπου παράγονται 100.000 γόνοι πέστροφας ετησίως και τα έσοδα του κοινοτικού ξενώνα, δυναμικότητας 20 κλινών. Στο Κουκουφλί, 6 χλμ. από το χωριό, υπάρχει δασικός σταθμός, όπου ασκούνται οι 36 μαθητές που φοιτούν στο κέντρο Εκπαίδευσης Καλαμπάκας.

Στην κοινότητα Κρανιάς υπάγεται ο οικισμός Δολιανά.  Βρίσκεται 2,5 χλμ. Β, σε υψόμετρο 1.140 μ. και υπήρξε κοινότητα μέχρι το 1968. Ο πληθυσμός του σήμερα δεν ξεπερνά τα 30 άτομα. Το Δημόσιο δάσος ελάτης και οξιάς, έκτασης 30.000 στρ. και οι κορυφές Τριγγία (2.204 μ.), Μούτζα (2.100 μ.) και Κάλτσα (2.000 μ.) συντελούν στη μαγεία ενός τοπίου αλπικού.

Ο Κρανιώτικος, παραπόταμος του Ασπροποτάμου, χωρίζει στα δύο το χωριό, αποτελώντας παράλληλα, μοναδικό βιότοπο της πέστροφας.
Από την κορυφή Γκιώναλη, κοντά στα Δολιανά, διακρίνεται ο νομός Λάρισας ενώ η θέση «Ορθή Πέτρα», με θέα στα ποτάμια, προσφέρεται για φωτογράφηση.


Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού —

Η Αγία Παρασκευή —

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Η Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου ή Αγ. Ζώνης, ιδρύθηκε στα τέλη του 18ου αι. και καταστράφηκε το 1943 από τους Γερμανούς. Σώθηκε μόνον ο ναός του Τιμίου Σταυρού, 1.500 περίπου μ. έξω από το χωριό στο δρόμο που οδηγεί στα Δολιανά. Αποτελεί μνημείο σπάνιας αρχιτεκτονικής αξίας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την πολυπλοκότητα του κεντρικού τρούλου. Η αρχική κατασκευή του ναού χρονολογείται στα 1770, ενώ η λαϊκής τεχνοτροπίας διακόσμησή του στα 1792.
Επισκευάστηκε μεταξύ 1840 – 1848 και γνώρισε δεύτερη επισκευή το 1900. Το 1943 υπέστη καταστροφές από τους Γερμανούς κατακτητές, ενώ τα τελευταία χρόνια έγιναν εργασίες στερέωσης από την αρχαιολογική υπηρεσία, με την υλική βοήθεια των κατοίκων της περιοχής.

 Ο ναός της Αγ. Παρασκευής εγκαινιάσθηκε το 1865. Στον περίβολό του βρίσκεται η προτομή του Αγ. Κοσμά του Αιτωλού, ο οποίος πέρασε από το χωριό. Πανηγυρίζει μεγαλοπρεπώς στις 26 Ιουλίου, με παραδοσιακό γλέντι και χορούς από τους κατοίκους της Κρανιάς και των γύρω περιοχών.

Στις 15 Αυγούστου γίνεται το κορυφαίο πανηγύρι στην εκκλησία του Τιμίου Σταυρού, με μεγάλη προσέλευση κόσμου, αλλά και τοπικών αρχών. Τελείται Θ. Λειτουργία με αρτοκλασία και ακολουθεί λαϊκό γλέντι. Αν τέλος τύχει κανείς να εκδράμει προς το παρθένο περιβάλλον της περιοχής, θα άξιζε να επισκεφθεί τα πέτρινα θολωτά γεφύρια στο Μύλο του Γκίκα και στο βακούφικο Μύλο.

Εστία Παράδοσης και Πολιτισμού

Ο νερόμυλος της Κρανιάς ανασκευάστηκε μέσα στο πρόγραμα “Πίνδος” και παραχωρήθηκε το καλοκαίρι του 2013 από τον Δήμο Καλαμπάκας στον Πολιτιστικό Σύλλογο ο οποίος, έκτοτε, τον χρησιμοποιεί ως κέντρο πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

Στις δύο αίθουσες του δόθηκαν τα ονόματα δύο επιφανών κρανιωτών, του φιλόλογου και λογίου Γεωργίου Ζούκη(1890-1972) και του Νίκου Καρακώστα(1882-1958) ενός από τους εξαίρετους εκφραστές της τέχνης του κλαρίνου.

Ο ανακαινισμένος μύλος λειτουργεί ως τόπος περιοδικών εκθέσεων, ως αναγνωστήριο και δανειστική βιβλιοθήκη με δεκάδες βιβλία, διαθέτει εντευκτήριο με επιτραπέζια παιχνίδια για παιδιά όπως και ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Η φιλοδοξία μας είναι να ευρύνουμε τις πολιτιστικές δραστηριότητες, από το καλοκαίρι του 2016, με προβολές ταινιών και την οργάνωση διαφόρων εργαστηρίων(παραδοσιακής γαστρονομίας, φυτικής βαφής υφασμάτων…) όπως και να προσφέρουμε ελεύθερο WiFi στις ώρες λειτουργίας.

Το χωριό διαθέτει και Λαογραφικό Μουσείο το οποίο λειτουργεί από το καλοκαίρι του 2001 και στεγάζεται στο ανακαινισμένο κτίριο του παλιού δημοτικού σχολείου.

Ο νερόμυλος —

Ο νερόμυλος —

http://www.krania.gr/

Αγοράστε:

Μέλι και τυρί φέτα από τους παραγωγούς.

Γευτείτε

Κεμπάπ και ψητό αρνάκι στις ψησταριές

Επισκεφθείτε

Tο ναό του Τιμίου Σταυρού, την κορυφή Χέλι και την εκκλησία της Αγ. Παρασκευής. Το μοναδικό λαογραφικό μουσείο της περιοχής που λειτουργεί από το 2001 και διαθέτει σημαντικά εκθέματα

Δραστηριότητες

Επιδοθείτε σε Ορειβασία στην Τριγγία και τη Γκιώναλη – Ιππασία στο δημόσιο δάσος – Κολύμπι (Ιούλιο & Άυγουστο) στο Κρανιώτικο ρέμα.