Γενική Περιγραφή
Η Μονή Ρουσάνου βρίσκεται ανάμεσα στις μονές Αγίου Νικολάου Αναπαυσά και Βαρλαάμ, στο δρόμο από το χωριό Καστράκι προς τα Μετεώρα. Είναι κτισμένη πάνω σε εντυπωσιακό κατακόρυφο στύλο και το κτιριακό της συγκρότημα καλύπτει ολόκληρο το πλάτωμα της κορυφής του απότομου βράχου, του οποίου φαίνεται σαν απόληξη φυσική. Ο προσκυνητής και επισκέπτης, από ’κεί ψηλά, απολαμβάνει όλη τη μεγαλοπρέπεια και μαγεία του ανεπανάλητου μετεωρίτικου τοπίου και ο πιστός χριστιανός νιώθει, προς στιγμήν, μεταρσιωμένος και ανεβασμένος στα ουράνια, όπου βρίσκονται και αγάλλονται οι ψυχές των οσίων αναχωρητών και ερημιτών, οι οποίοι με την ασκητική βιοτή και τις πράξεις τους καθαγίασαν τους ευλογημένους αυτούς βράχους. Στ’ ανατολικά αντικρύζει κανείς τη Μονή της Αγίας Τριάδος και του Αγίου Στεφάνου λίγο πιο μακριά, δυτικά τη Μονή Βαρλαάμ και του Μεγάλου Μετεώρου πιο πέρα. Ολόγυρα απλώνεται το πέτρινο δάσος των αμέτρητων και γιγάντιων βράχων και στο βάθος οι ορεινοί όγκοι του Κόζιακα και της Πίνδου.
Η ανάβαση στη μονή, που παλιότερα γινόταν με ανεμόσκαλα, σήμερα γίνεται άνετα με σκαλοπάτια από τσιμέντο και δύο μικρές στερεές γέφυρες, που κατασκευάστηκαν το 1930 με δωρεά της καστρακινής Δάφνως Γ. Μπούκα, επί Μητροπολίτη Τρίκκης και Σταγών Πολυκάρπου [Θωμά]. Ήδη από το 1868, για την ευκολότερη και ασφαλέστερη ανάβαση στη μονή, επί ηγουμένου Γεδεών, είχε κατασκευαστεί ξύλινη γέφυρα, που αντικατέστησε τις επικίνδυνες ανεμόσκαλες.
Η Μονή Ρουσάνου, μετά την ριζική ανακαίνιση και αναστήλωσή της κατά τη δεκαετία του 1980 από την αρμόδια Αρχαιολογική Υπηρεσία της περιοχής , λειτουργεί ως γυναικείο μοναστήρι.
Η αιτία της επωνυμίας της Μονής Ρουσάνου δεν είναι εξακριβωμένη. Διάφορες ερμηνείες έχουν προταθεί, οι περισσότερες από τις οποίες δεν ανταποκρίνονται στα πράγματα. Πιθανότατα, η επωνυμία αυτή οφείλεται στον πρώτο οικιστή του βράχου ή στον κτίτορα του παλαιού αρχικού ναού (ΙΔ/ΙΕ΄ αι.). Η Μονή Ρουσάνου αναφέρεται με το όνομα αυτό σε επίσημα έγγραφα και κείμενα από την τρίτη δεκαετία του ΙΣΤ΄ αιώνα, πράγμα που σημαίνει ότι και παλαιότερα ο βράχος ήταν γνωστός με την ονομασία αυτή.