Μονύδριο Αγίου Νικολάου Γάβρου
Η ετυμολογία της λέξης μονύδριο είναι η εξής → μονύδριο < μεσαιωνική ελληνική μονύδριον < μονή + κατάληξη υποκοριστικού -ύδριον
δηλαδή μονύδριο είναι η μικρή μονή, το μοναστηράκι.
Στο βορειοδυτικό άκρο της μετεωρίτικης βραχώδους συστάδας βρίσκεται το μονύδριο του Αγίου Θεοδοσίου στον βράχο του οποίου συναντά κανείς διάσπαρτα μικρά ασκηταριά και κελλιά. Στην ίδια αυτή περιοχή, κοντά στο ποταμό Μήκανη, βρίσκεται και το μονύδριο του Αγίου Νικολάου, στο χωριό Γαύρος.
Η εξωτερική τοιχοποιία του χαρακτηρίζεται από αργολιθοδομή λασπόχτιστη με ημιλαξευτούς γωνιόλιθους στις παραστάδες των θυρών, των ανοιγμάτων και της δεξιάς γωνίας του δυόροφου κτιρίου. Ο τοίχος είναι επιμελώς λασπωμένος εξωτερικά, φέρει εμφανή ξύλινα διαζώματα (ξυλοδεσιές), ενώ στην δεύτερη σειρά εδράζονται ο ξύλινος εξώστης που σκεπαζόμενος προστάτευε και την κύρια είσοδο. Στο ύψος αυτό με ακατέργαστη ξυλεία ατόμων δένδρων σχηματίζεται το δάπεδο του υπερκειμένου ορόφου. Η βάση της κλίμακας ήταν λίθινη, ο κυρίως όμως κορμός της είναι ξύλινος και αναρτώμενος. Είναι, ίσως, το μοναδικό μονύδριο το οποίο διασώζεται στην αρχέγονη μορφή του και διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση χωρίς να έχει δεχθεί καμμία επέμβαση. Από την τυπολογία του Αγίου Νικολάου μπορούμε να καταλάβουμε συνολικά την μορφή των ασκητηρίων στα σπήλαια των αγιομετωρίτικων βράχων. Εντύπωση προκαλεί η λασποσκεπής στέγη, οι ξυλοδεσιές και τα στηρίγματα του δαπέδου (γριντιές), καθώς και το εικαζόμενο ως οστεοφυλάκιο.
Στο εσωτερικό του ναού σώζονται και εδώ δύο στρώμτα τοιχογραφιών. Οι νεώτερες επιζωγραφήσεις βρίσκονται στον κυρίως ναό και είναι από 1893. Οι παλαιότερες βρίσκονται στο ιερό, το οποίο ιστορήθηκε κατά το έτος 1753. Σημαντικό είναι επίσης και το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 16ου αιώνος.